Η ενδομητρίωση είναι μια νόσος η οποία προσβάλλει γυναίκες κυρίως αναπαραγωγικής ηλικίας. Πολύ συχνά τα συμπτώματά της υποεκτιμούνται με αποτέλεσμα οι ασθενείς να έχουν χρόνιες ενοχλήσεις και μειωμένη ποιότητα ζωής.

Το µέσο χρονικό διάστηµα από την έναρξη των συµπτωµάτων µέχρι τη διάγνωση ξεπερνάει τα 7 έτη.

Το µεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών δεν λαµβάνει ποτέ ιατρική βοήθεια ή λαµβάνει αναποτελεσµατικές θεραπείες λόγω λανθασµένων διαγνώσεων.

Η ενδοµητρίωση πιστεύεται ότι είναι η δεύτερη πιο συχνή γυναικολογική πάθηση και επηρεάζει περίπου 157 εκατοµµύρια γυναίκες παγκοσµίως.

Η ενδοµητρίωση δηµιουργείται όταν ιστός ενδοµητρίου, που φυσιολογικά υπάρχει µόνο µέσα στην κοιλότητα της µήτρας, βρίσκεται σε άλλα σηµεία εξωτερικά της µήτρας όπως είναι οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες, το περιτόναιο, οι ιεροµητρικοί σύνδεσµοι, η ουροδόχος κύστη, το ορθό, οι ουρητήρες, τα νεύρα της πυέλου ή οποιοδήποτε άλλο όργανο του σώµατος, µε αποτέλεσµα την πρόκληση φλεγµονώδους αντίδρασης και δηµιουργίας συµφύσεων.

Σηµαντικό είναι ότι τα συµπτώµατα της ενδοµητρίωσης δεν σχετίζονται τόσο µε το µέγεθος της εστίας αλλά µε την τοποθεσία. Δηλαδή ασθενείς µε µια µεγάλη ενδοµητριωσική κύστη στην ωοθήκη µπορεί να εµφανίζουν ελάχιστα συµπτώµατα, ενώ ασθενείς µε διάχυτες µικρές εστίες εµφανίζουν χρόνιο πυελικό άλγος.

Τα κύρια συμπτώµατα της ενδομητρίωσης περιλαµβάνουν:

• ◉ Δυσμηνόρροια (πόνος κατά την εμμυνορυσία)
• ◉ Πόνος κατά την ούρηση ή την αφόδευση
• ◉ Δυσκοιλιότητα, διάρροια, αίμα στα ούρα ή στα κόπρανα
• ◉ Ναυτία
• ◉ Μεγάλες ποσότητες αίματος κατά την έμμηνο ρύση
• ◉ Πόνος που εντοπίζεται χαμηλά στην κοιλιά με αντανάκλαση στα ισχία και τα πόδια
• ◉ Πόνος κατά τη διάρκεια ή μετά από σεξουαλική επαφή
• ◉ Υπογονιμότητα

Μια ιδιαίτερη κατηγορία ενδομητρίωσης είναι η αδενομύωση, η οποία αφορά ενδομητρίωση του τοιχώµατος της µήτρας, όταν έκτοπο ενδοµήτριο διεισδύει στο εσωτερικό της. Η αδενομύωση συνυπάρχει συχνά µε την ενδοµητρίωση και η συµπτωµατολογία αφορά και πάλι κοιλιακό άλγος, υπογονιµότητα, δυσµηνόρροια καθώς επίσης και διαταραχές του κύκλου.

Η θεραπεία της ενδομητρίωσης µπορεί να είναι φαρµακευτική, χειρουργική ή συνδυασµός και των δύο. Το είδος της θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία της ασθενούς, την επιθυµία για εγκυµοσύνη, την ένταση και διάρκεια των συµπτωµάτων και τα υπερηχογραφικά ευρήµατα. Η φαρµακευτική θεραπεία έχει σκοπό την ανακούφιση των συµπτωµάτων και αφορά τα αναλγητικά και την ορµονική θεραπεία.

Η χειρουργική θεραπεία είναι απαραίτητη σε ασθενείς όπου η συµπτωµατολογία εµµένει παρά τη φαρµακευτική θεραπεία και σε ασθενείς που θέλουν να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα. Η µέθοδος εκλογής είναι η ενδοσκοπική χειρουργική, H μέθοδος εκλογής είναι η ενδοσκοπική χειρουργική και αποσκοπεί αποσκοπεί στην εξαίρεση ή καυτηρίαση όλων των ορατών εστιών ενδοµητρίωσης, τη λύση των συµφύσεων, την εξαίρεση ενδοµητριωµάτων και την αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατοµίας της πυέλου.

Η ενδομητρίωση παρουσιάζει υψηλά ποσοστά υποτροπών. Για τον περιορισµό των υποτροπών συνιστάται η φαρµακευτική αγωγή µετά την επέµβαση.